UniPers ALL THE WAY!
 
كـد بـه جـسـتـار بـپـيــونــديــد الـفـبـاى پـارســى جـهـانــى
  نــوشـتـارهـا الـفـبـاى پــارســى-عـربــى
  نــوشـتـار خــود را بـرايـمـان بـفــرسـتـيــد هـمـگـردان پـارســى جـهـانــى بـه پــارســى-عـربــى
View this page in UniPers
View this page in English
پـارســى جـهـانــى يـا پــارســى-عـربــى: گــرد آورده ى ديــدگـاه هـاى گــونـاگــون
دشــواريـهـا ، كـمـبــودهـا و پـيـچـيــدگـيـهـا ى دبـيــره ى پــارســى-عـربــى
آونــدهـايــى بـرضـد دگـرگــونــى دبـيــره ى پــارســى-عـربــى و پـاسـخ هـايــى بــدانـهـا
آونــدهـايــى بـنـيـادى بـراى جـايـگـزيـنــى دبـيــره ى پـارســى جـهـانــى
 
آونــدهـايــى بـنـيـادى بـراى جـايـگـزيـنــى دبـيــره ى پـارســى جـهـانــى:

۱. بـرتـريـهـا ى بـنـيـادى گـزيـنـش يـك الـفـبـاى واجــى لـاتـيـنــى ، چــون پـارســى جـهـانــى ، بـراى زبـان پـارســى:

ا . الـفـبـاى نـو بـا سـاخـتـارى واجــى بـر پـايـه ى بـنـشـتـه ى الـفـبـايــى . اسـتـادى در خــوانــدن و نــوشـتـن آسـان و سـرراسـت خــواهـد شـد . كــودكـان و نـو آمــوزان خــواهـنـد تـوانـسـت هـرگــونـه كـتـاب پـارســى را پـس از چـنـد مـاه كـار آزمـايــى بـخــوانـنـد . بـاسـوادان ، پـس از زمـان بـسـيـار كــوتـاهــى خــوانــدن و نــوشـتـن بـه دبـيــره ى نـو را خــواهـنـد آمــوخـت . بـنـابـر ايــن ، الـفـبـايــى واجــى چــون پـارســى جـهـانــى ، خــواهـد تـوانـسـت شــور تـازه يــى در دلـبـسـتـگــى پـارســى زبـانـان بـه ادب ، فـرهـنـگ و تـاريـخ خــودشـان بـر انـگـيــزد .

ب . شـالــوده ى لـاتـيـنــى آن كـه الـفـبـايــى جـهـانــى اسـت . ايــن الـفـبـا نـه تـنـهـا زبـان پـارســى را بـه سـادگــى در دسـتــرس فـرزنــدانـمـان و آنـان كـه آمــوزش خــود را در دبـيــرسـتـانـهـا و دانـشـگـاه هـاى بـرونـمـرزى گــرفـتـه انـد خــواهـد گــذاشـت ، بـلـكـه راه را بـراى بـيـگـانـگـانــى كـه دوسـتــدار پـژوهـش و بـررســى در فـرهـنـگ و تـاريـخ كـشــورهـاى پـارســى زبـان هـسـتـنـد نـيــز خــواهـد گـشــود . بــديـنــروى ، فـرهـنـگ و زبـان پـارســى در دسـتــرس سـرراسـت هـمـه ى جـهـانـيـان ، بــدون بـنـد دبـيــره يــى درهـم بـرهـم و پـيـچ درپـيـچ و نـا آشـنـا چــون دبـيــره ى پــارســى-عـربــى خــواهـد بــود .

۲. دبـيــره ى نـوى بـر پـايـه ى لـاتـيـن ، بـه زبـان پـارســى يـارى كـرده و آن را تـوانـگـر و پـرمـايـه خــواهـد كـرد . ايــن كـه زبـان پـارســى يـادگـار ادبــى خــود را ، بـا دگـرگــون شـدن الـفـبـا ، از دسـت خــواهـد داد ، كـامـلـا نـادرسـت اسـت . خــوانــدن شـاهـكـارهـاى ادبــى حــافـظ ، سـعــدى و فــردوســى بـه دبـيــره ى نـو بـسـيـار سـاده تـر و آسـانـتـر از دبـيــره ى پــارســى-عـربــى خــواهـد شـد . الـفـبـاى پــارســى-عـربــى بـنــدى بـزرگ بـر سـر راه بـسـيـارى از پـارســى زبـانـان شـده ، و ايـشـان را از خــوانــدن و بـهــره مـنـد شـدن از كـارهـاى ادبــى و تـاريـخــى بـاز داشـتـه اسـت . بـر خـلـاف آنـچـه پـيــروان دبـيــره ى كـنــونــى مـيـگــويـنـد كـه بـا بـرگـزيـنـش دبـيــره ى نـو پـيــونـد مـردم بـا فـرهـنـگ خــواهـد گـسـيـخـت ، ايــن دبـيــره ى پــارســى-عـربــى اسـت كـه تـوانـسـتـه پـيــونـد مـردم را بـا فـرهـنـگـشـان بـگـسـلـد .

۳. بـسـيـار فـهـم ايــن دشــوار اسـت كـه چـگــونـه گـروهــى مـمـكـن اسـت بـيـنــديـشـنـد كـه عـوض شـدن الـفـبـا بـه زبـان پـارســى زيـان خــواهـد رسـانـد . دبـيــره ى پــارســى-عـربــى تـا كـنــون آنـچـنـان آسـيـبـهـاى بـيـشـمـارى بـه زبـان و ادب پـارســى زده ، كـه هـرچـه زودتـر بـه كـنـار گــذاشـتـه شـود و جـايـش را الـفـبـايــى شـايـسـتـه ى زبـان پـرشـكــوه پـارســى بـگـيــرد ، بـهـتـر اسـت .

نـگـاهــى بـه كـتـابـهـاى كـهـن و خـطــى نـشـان مـيــدهـد كـه بـرخــى از نــويـسـه هـا ، كـه داراى خـجـك يـا سـركـج هـسـتـنـد ، بـا يـكــديـگـر در آمـيـخـتـه و جـدانـاپــذيــر بـه چـشـم مـيـخــورنـد . ديـگـر ايـنـكـه ، فـراگــويـش بـسـيـارى از واژه هـا بـه نـادرسـتــى دگـرگــون شـده اسـت ، بـراى نـمــونـه ، Faravahr ( فـروهــر) بـه mozdvar ، Foruhar (مـزدور) بـه ranjvar ، mozdur (رنـجــور) بـه cašm ، ranjur (چـشـم) بـه šaš ، cešm (شـش) بـه šeš ، كـنـد بـه گـنـد ، و بـسـيـارى ديـگـر ، تـبــديـل شـده انـد .

يـك الـفـبـاى واجــى ابــزارى عـلـمــى اسـت كـه شـك و گـمـان را در فـراگــويـش واژه هـا از مـيـان بـر مـيــدارد . خــوانــدن و نــوشـتـن و فـراگــويـش نـبـايـد بـراى خــود رشـتـه ى آمــوزشــى جـداگـانـه يــى بـاشـنـد . ايـنـان تـنـهـا بـايـسـتــى ابــزارى بـاشـنـد بـراى هـمــوار كـردن ارتـبـاط مـيـان مـردم . دبـيــره ى پـارســى جـهـانــى ابــزارى اسـت كـه درسـت بـراى چــونـيـن انـگـيــزه يــى ويــراسـتـه شـده اسـت .

۴. امــروزه پـيـشــرفـتـهـاى شـگــرد آگـاهــى و رابـطـه ى ايـنـتــرنـتــى از مـا خــواهـانـنـد كـه دبـيــره ى لـاتـيـن را بـراى زبـان پـارســى بـرگـزيـنـيـم تـا از جـهـان پـيـشــرفـتـه پـس نـمـانـيـم . گـزيـنـش دبـيــره ى پـارســى جـهـانــى بـه زبـان پـارســى بـه گــونـه هـاى زيــر يـارى خــواهـد كـرد :

ا . سـاده سـازى شـگـرف انـبـاره ى دادگـان ، و نـمـايـش الـكـتــرنـيـكــى مـتـنـهـاى پـارســى . بــى نـيـازى از ابــزارهـاى نـاكـارا و كـم بـازدهــى چــون نـرم افــزار شـنـاسـاى نــويـسـه هـاى پــارســى-عـربــى ، ويــراسـتـارهـاى كـمـيـاب و سـنـگـيـن ، روشـهـاى پـيـچـيــده ى سـازگـار سـاخـتـن نــويـسـه هـا و نـمـادهـاى فـراوان الـفـبـاى پــارســى-عـربــى بـا دادگـانـهـاى مـردم پـسـنـد ، و چـنــديـن راه نـاسـازگـار نـمــودار كـردن نــويـسـه هـاى الـفـبـا در ايـنـتــرنـت . پـارســى بـا دبـيــره ى لـاتـيـن مـيـتـوانـد از نـرم افــزارهـاى رواجــدار بـراى آن الـفـبـا بـهــره مـنـد گـردد . چــونـيـن ابــزارهـاى فـراوان و كـارايــى بـراى دبـيــره ى لـاتـيـن در دهـه هـاى گــذشـتـه در چـنــديـن كـشــور سـاخـتـه شـده انـد .

ب. سـاده شـدن چـشـمـگـيــر شـگــرد جـسـتـجــو در ايـنـتــرنـت . بــى نـيـازى از شـگــردهـاى ويــژه ى جـسـتـجــو در مـتـنـهـاى پــارســى-عـربــى . شـگــرد جـسـتـجــوى ايـنـتــرنـتــى ويــژه ى پــارســى-عـربــى بـايـسـتــى مـيـان مـتـنـهـايــى كـه بـه يــونـيـكـود ، ويـنــدوز عـربـــى ، و كـلـكـهـاى بـيـشـمـار نـگـاشـتـه شـده انـد فـرق گــذاشـتـه و هـركـدام را بـاز شـنـاسـد . مـسـالـه ى ديـگـرى كـه ايــن دشــواريـهـا را بـاز پـيـچـيــده تـر مـيـكـنـد ، نـبــودن مـيــزان امـلـاى پــارســى-عـربــى اسـت . ولــى مـتـن پـارســى بـه الـفـبـاى لـاتـيـنــى را مـيـتـوان بـا هـمـگــى مــوتــورهـاى كـنــونــى جـسـتـجــو كـرد ، و دبـيــره ى واجــى لـاتـيـنــى ، كـامـلـا نـيـاز بـه يـك مـيــزان امـلـايــى را از مـيـان بـر مـيــدارد . بـراى هـمـيـن ، دبـيــره ى پـارســى جـهـانــى صــددرصــد بـا مــوتــورهـاى جـسـتـجــو كـار كـرده ، و دور افـتـادگــى و جـدايــى زبـان پـارســى را كـنـار خــواهـد زد .

پ . روشـنـسـازى و مـيــزانـيـابــى روش ارتـبـاطــى دلـخــواه از راه ايـنـتــرنـت . آشـكـار اسـت كـه امــروز ، بـيـشـتـر ارتـبـاطـهـا و پـيـغـامـهـا ى الـكـتــرنـيـكــى بـه زبـان پـارســى بـه الـفـبـاى لـاتـيـن رخ مـيـگـيــرد . ايـن بـه خـاطــر عـمـلــى و آسـان بــودن بـه كـار بـردن ايـن الـفـبـا در زمـيـنـه ى ايـنـتــرنـت و رايـانـه اسـت . تـنـهـا پـيـچـيــدگــى نـبــودن مـيــزانــى بـراى بـازنــويـســى پـارســى بـه الـفـبـاى لـاتـيـن اسـت . بـرخــوردارى از الـفـبـاى پـارســى جـهـانــى ، بـهــره مـنـد كـردن زبـان پـارســى از مـيــزانــى بـراى نـگـاشـتـن بـه دبـيــره ى لـاتـيـن اسـت ، و سـاده سـازى ارتـبـاط و آگـاهــى .

ت. بـسـيـارى از نـيــروهـاى كـارى در زمـيـنـه ى رايـانـه در ايــران صــرف بـازنــويـســى الـفـبـاى رايـانـه بـه پــارســى-عـربــى مـيـگـردد . هـمـه ى ايـن كــوشـشـهـا بـا وجــود نـبــودن مـيــزانــى بـراى امـلـا انـجـام مـيـگـيــرد . هـمـگــى مـانـهـاى (سـايـتـهـاى) ايـنـتــرنـتــى بــدون كـلـكـهـاى ويــژه ى پــارســى-عـربــى ، بـه نـشـانـه هـاى نـاخــوانـا بـر مـيـگـردانـد . بـراى نـمــودار كـردن مـتـنـهـاى پــارســى-عـربــى ، كـاربـران نـيـاز بـه دسـت زدن بـه هـنـرنـمـايــى هـاى شـگـفـت انـگـيــزى هـسـتـنـد . دبـيــره ى پـارســى جـهـانــى هـمـه ى ايـن بـنــدهـا و دشــواريـهـا را از سـر راه كـاربـران و رايـانـگـان بـر داشـتـه ، و نـيــروهـاى آنـان را بـراى انـجـام كـارهـاى ســودمـنــدتـر آزاد مـيـكـنـد .

۵ . كـتـابـهـاى پـارســى ، نــوشـتـه هـا و مـتـنـهـاى چـاپــى يـا الـكـتــرنـيـكــى را مـيـتـوان كـم كـم از دبـيــره ى پــارســى-عـربــى بـه دبـيــره ى لـاتـيـن بـر گـردانـد . بـا پـيـشــرفـتـهـاى شـگـرف و چـشـمـگـيــرى كـه در رشـتـه ى رايـانـه و شـگــردهـاى تـازه رخ داده ، مـيـتـوان بـه سـادگــى مـتـنـهـاى گــونـاگــون پــارســى-عـربــى را بـه يـك گــونـه مـتـن پـارســى جـهـانــى بـر گـردانـد . بــديـن رو مـيـشـود ، يـكــى از مـهـمـتـريـن آونــدهـاى سـتـيــزه گـران بـا دبـيــره ى نــو را از مـيـان بـرداشـت .

۶. آنـان كـه پـيــرو جـايـگـزيـنــى دبـيــره ى پــارســى-عـربــى بـا لـاتـيـن نـيـسـتـنـد ، و مـيـگــويـنـد كـه بـا عـوض كـردن الـفـبـا فـرهـنـگ پـارســى ويــران خــواهـد شـد ، بـايـد بــدانـنـد كـه دبـيــره ى كـنــونــى پــارســى-عـربــى جـزءـى از فـرهـنـگ پـارســى نـيـسـت . الـفـبـا چـيــزى جـز يـك ابــزار بـراى خــوانــدن و نــوشـتـن زبـان پـارســى نـيـسـت . پـس بـا بـه كـار بـردن دبـيــره يــى لـاتـيـنــى و واجــى چــون پـارســى جـهـانــى بـه جـاى پــارســى-عـربــى ، ابــزارى نـو و كـارا بـراى سـاده سـازى و يـارى در ارتـبـاط مـيـان مـردم بـه كـار گــرفـتـه خــواهـد شـد بــدون اثـرى مـنـفــى بـر فـرهـنـگ . درسـت واژ ايـن را خــواهـيـم ديـد . الـفـبـاى نـو يـاراى زنــده كـردن و بـهـبــود فـرهـنـگ پـارســى شـده ، آن را در دسـتــرس هـمـگــى پـارســى زبـانـان و ديـگـر دوسـتــداران ايـن زبـان و فـرهـنـگ خــواهـد گــذاشـت . بـراى نـمــونـه ، ايــن هـمـانـنـد سـاخـتـن يـك خـانـه اسـت . امـكـان دارد كـه بـتـوان ايـن خـانـه را بـا ابــزارهـاى كـهـن ، بــدون بـه كـار بـردن بــولــدزر يـا مـتـه ى بـرقــى سـاخـت . ولــى چــرا كـســى چــونـيـن روشــى رنـجـاور ، سـخـت ، و بـا هـزيـنـه يــى گــران را بـرتـرى دهـد؟ چــرا بـه جـاى آن ابــزارهـاو مـاشـيـنـهـاى نـو را بـكـار نـبـرد كـه كـار سـاخـتـمـان را تـنــدتـر و سـرراسـتـتـر انـجـام مـيــدهـنـد و فـرجـام كـار خـانـه اى اسـتـوار و خــوب سـاخـتـه خــواهـد بــود . روش خــوانــدن و نــوشـتـن بـه دبـيــره ى پــارســى-عـربــى هـمـانـد سـاخـتـمـان بـا ابــزارهـا ى كـهـن و بـه كـار نـبـردن مـاشـيـنـهـا ى امــروزيـسـت كـه هـمـچــون دبـيــره ى پـارســى جـهـانـيـنـد .

۷. بـا پــذيــرفـتـن دبـيــره ى لـاتـيـن ، زبـان پـارســى و ادب آن ديـگـر بـا چـهــره يــى نـامـهـفــوم و بـيـگـانـه بـه چـشـم غـيــر پـارســى زبـانـان نـخــواهـنـد آمـد . فـرجـام ايــن كـار ، آشـنـايــى و دوسـتــى هـر چـه بـيـشـتـر جـهـانـيـان بـا زبـان و فـرهـنـگ پـارســى خــواهـد بــود .

۸. انــديـشـه ى جـايـگـزيـنــى دبـيــره ى لـاتـيـن بـراى پـارســى تـاريـخــى دراز دارد . ايــن مـسـالـه را بـسـيـارى از دانـشـمـنــدان و نــويـسـنــدگـان بـلـنــدپـايـه بـررســى كـرده و پـژوهـيــده انـد . گـروهــى از پـيــروان ايـن دگـرگــونــى در زيــر نـامـيــده شـده انـد:

- ف. آخــونــدزاده
- م. ا. جـمـال زاده
- ص. هــدايـت
- مـلـكـم خـان

- ا . طـالـبـف
- ز. مـراغـه اى
- ا. كـســروى

امــروز نـيــز بـسـيـارى در درون و بـيــرون ايــران بـر روى بـرنـامـه ى الـفـبـاى نـو در كـارنـد .

۹. چـنــديـن نـمــونـه از زبـانـهـاى غـيــر اروپـايــى هـسـتـنـد كـه الـفـبـاى لـاتـيـن را بـه عـنــوان نـخـسـتـيـن يـا دومـيـن دبـيــره ى خــود بـر گـزيــده انـد .

نـمــونـه هـاى زبـانـهـاى غـيــر هـنـد و اروپـايــى كـه دبـيــره ى لـاتـيـن را جـايـگـزيـن ديـگـر دبـيــره هـا كـرده انــد:

- انــدونــزيــى
- ويـتـنـامــى
-
تـركــى

نـمــونـه هـاى زبـانـانــى كـه دبـيــره ى لـاتـيـن را بـراى دبـيــره ى دوم خــويـش بـرگـزيــده انـد:

- چـيـنــى (پـيـنـيـيـن: بـراى نـشـانـه هـاى راهـنـمـايــى و رانـنــدگــى ، نـقـشـه هـا ، نـامـهـاى كـالـاهـا ، كـلـيــدهـاى رايـانـه ، نــوشـتـار نـابـيـنـايـان ، تـلـگــرام ، و ارتـبـاط دريـايــى بـه كـار مـيــرود .)
- ژاپـنــى (رمـاجــى: بـراى نــوشـتـن شـمـاره هـا ، خـرده نــويـســى ، و كـلـيــدهـاى رايـانـه بـه كـار مـيــرود . هـمـچــونـيـن بـراى واژه نـامـه هـا ، كـتـابـهـاى درســى ، و كـتـابـهـاى آمــوزش زبـان بـه بـيـگـانـگـان نـيــز بـه كـار مـيــرود . )
- ســربــى-كــرواســى

بـنـابـر ايـن ، نـمــونـه هـاى فـروانــى مـانـنـد دبـيــره ى پـارســى جـهـانــى هـسـتـنـد كـه در لـاتـيـنــى كـردن الـفـبـا پـيـشــى جـسـتـه انـد .

Contact Us |(C)2003-2005 UniPers.com. All rights Reserved.